• Reuters haber ajansına konuşan dört üst düzey yetkili, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın yeni kabinesinde eski Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'e yer vermesine neredeyse kesin olduğunu söyledi. Yetkililer, Şimşek'in Ekonomiden Sorumlu Cumhurbaşkanı Yardımcısı ya da Hazine ve Maliye Bakanı olabileceğini ifade etti.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Perde arkası: Yetkililer ayrıca yeni kabinede Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın'ın ve Millî İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı Hakan Fidan'ın da yer almasının neredeyse kesin olduğunu belirtti. Eski Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan'ın da ekonomiyle ilgili bir bakanlığın başına getirilmesinin beklendiği, TCMB Başkanı'nın da değişebileceği aktarıldı.</li></ul>

Aposto Gündem

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yeniden seçilmesinin ardından gözler kurulacak yeni kabineye çevrildi. Kabinenin bu hafta cuma günü ya da 6 Haziran Salı gününde açıklanması bekleniyor. Piyasa çevrelerinde yeni kabineye ilişkin en çok merak edilen konu ise Hazine ve Maliye Bakanlığı koltuğuna kimin oturacağı.Bakanlık koltuğuna oturması beklenen potansiyel isimlerle ilgili görüşmeler ve müzakereler sürüyor. Reuters, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Maliye eski Bakanı Mehmet Şimşek ile bir görüşme gerçekleştirdiğini haberleştirdi. Sözcü gazetesi tarafından yapılan habere göre ise Erdoğan, Hazine ve Maliye Bakanlığı için bakanlık tecrübesi bulunan Lütfi Elvan ve Cevdet Yılmaz gibi isimleri değerlendiriyor.Oksijen gazetesi ise Mehmet Şimşek ile Cumhurbaşkanı Erdoğan arasındaki görüşmenin olumlu geçtiğini ve Şimşek’in Erdoğan’dan iki kilit talebinin olduğunu haberleştirdi. Bu iki talebin kilit ekonomik birimlere atama yetkisini de içeren geniş kapsamlı bir sorumluluk ve ortodoks politikalara dönüş olduğu iddia edildi.👉&nbsp;Öte yandan: Cumhurbaşkanı Erdoğan bugün TOBB Genel Kurulu’nda yaptığı konuşmasında, "Vatandaşımızı enflasyona ezdirmeme politikamıza sıkı sıkıya bağlıyız. Enflasyonu tek haneye düşüren yine biz olacağız." ifadelerini kullandı. Önümüzdeki dönemde ülkenin karşılaştığı sorunlara ortak akılla çözüm aranacağını söyleyen Erdoğan, iş dünyasının beklentilerinin de farkında olduğununu belirtti.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Asgari ücret</h2>Yeni kabinenin yanı sıra en çok merak edilen konulardan biri de temmuz ayında asgari ücrete yapılması planlanan ara zam. Bu konuda da birtakım beklentiler ve öngörüler mevcut.&nbsp;Sabah gazetesi tarafından yapılan habere göre asgari ücrete yapılacak zamda 500 dolar kritik bir alt sınır olarak belirlenecek ve görüşmeler bu sınıra göre yürütülecek.Yine aynı kaynağa göre asgari ücret zammında %30 ve %35 olmak üzere iki ayrı senaryo öne çıkıyor. Zammın %30 olarak uygulanması durumunda brüt asgari ücret 13 bin 010, net asgari ücret ise 11 bin 058 TL, zammın %35 olarak uygulanması durumundaysa brüt asgari ücret 13 bin 500, net asgari ücret ise 11 bin 475 TL olacak.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">KKM&nbsp;</h2>Paramedya’nın bankacılık kaynaklarından edindiği bilgilere göre TCMB, bankalara getirdiği %60 liralaşma hedefini %50’ye düşürmeye hazırlanıyor. Uygulamanın, son dönemde olağanın üstünde artış gösteren mevduat ve KKM faizlerini azaltması bekleniyor.👉 Öte yandan:&nbsp;Ekonomim.com’a konuşan bankacılık kaynakları, bankaların hazineden sorumlu genel müdür yardımcılarının TCMB Başkan Yardımcısı Taha Çakmak ile bir araya geldiğini aktardı. Görüşmeden önce konuşan bir kaynak, "Genel değerlendirme olacak, kur korumalı mevduat hesaplarının da konuşulması bekleniyor." ifadelerini kullandı.

EXANTE

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yeniden seçilmesinin ardından gözler kurulacak yeni kabineye çevrildi. 

Gözler yeni kabinede: Ekonominin patronu kim olacak?

1999’da yaşanan depremin ardından, ekonomik yıkımı düzeltmek, Türkiye'yi depreme hazırlamak, kentsel dönüşüm projelerini hayata geçirmek ve ilk yardım, arama-kurtarma faaliyetlerini geliştirmek hedefiyle özel iletişim vergisi (ÖİV) getirilmişti. Daha sonra kalıcı hale geldiği için “deprem vergisi” olarak anılan ÖİV ile devlet, 2000-2022 yılları arasında 87 milyar 998,6 milyon liralık tahsilat gerçekleştirdi. 2003 yılına dek iletişim hizmetlerinden %25 vergi alınırken bu oran daha sonra %7,5’e kadar düşürüldü, pandemi döneminde %10’a yükseltildi.&nbsp;Bazı iktisatçılar, enflasyon ve kur farkı göz önünde bulundurulduğunda deprem vergisinden elde edilen gelirin 685 milyar liraya ulaştığını <a fr-original-style="" href="https://www.haberturk.com/yazarlar/osman-gencer/3567349-her-sey-bastan-asagi-degismeli" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">tahmin ediyor</a>. Bu para kullanılarak 2000-2022 yılları arasında depreme dayanıklı ortalama 96 metrekare büyüklüğünde 1 milyon 315 bin adet konut yapmanın mümkün olduğu <a fr-original-style="" href="https://tr.euronews.com/2023/02/11/deprem-vergisi-22-yilda-ne-kadar-vergi-toplandi-bununla-kac-konut-yapilabilirdi" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">hesaplanıyor</a>.Sadece 2022 yılında 4,7 milyar ÖİV toplandığı biliniyor. 2023’te %122 zamlanan ÖİV ile 7 milyar 160 milyon 544 bin lira tahsilat hedefleniyor.Vergi uzmanı Ozan Bingöl’ün aktardığı üzere ÖİV, bütçe kalemlerinin dışında tutulan ayrı bir fonda toplanmıyor. Dolayısıyla &nbsp;deprem hazırlığı ve eğitimi için harcanması gereken paranın nereye harcandığı <a fr-original-style="" href="https://daktilo1984.com/roportajlar/deprem-vergilerimiz-nerede/?gclid=CjwKCAiA0cyfBhBREiwAAtStHEkkBLBF5cA_F7BbaoPueO6c_WivU48ETsAm4GNA-41tvCCh_MsuKRoC7woQAvD_BwE" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">tespit edilemiyor</a>.Eski Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Van depremi sonrasında deprem vergisinin akıbeti kendisine sorulduğunda bu paraların duble yollara, demiryollarına, havayollarına, eğitime ve çiftçiye harcandığını açıklamıştı. İzmir depreminden sonra da Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan, bu paraların “Hazine birliği kapsamında herhangi bir gidere harcanmış olabileceğini” <a fr-original-style="" href="https://www.cumhuriyet.com.tr/turkiye/deprem-vergileri-ne-oldu-sorusu-yine-gundemde-vergilerle-800-bin-konut-yapilabilirdi-yapilmadi-2048848" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">söylemişti</a>.

Spektrum

685 milyar lira nereye harcandı?

Deprem vergilerinin akıbetini bilmiyoruz

Aposto! Gündem gözünden: 2021'de Türkiye

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın açıkladığı Kur Korumalı TL Vadeli Mevduat ürününün ardından kurlar hızla geri çekildi.&nbsp;Cumhurbaşkanı Erdoğan "kur spekülasyonu denilen olayı bir saatte atıverdiklerini" ifade etse de bir yandan uygulamanın nasıl gerçekleştiğine dair iddialar yükselirken diğer yandan "Kurlardaki düşüş kalıcı olacak mı?", "Enflasyona ve fiyatlara yansıyacak mı?", "Kim kazandı, kim kaybetti?" sorularına yanıt aranıyor.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İddialar</h2>Ekonomi gazetecisi Erdal Sağlam, DW Türkçe'deki haberinde Nebati'nin bakan olarak atandığı gün TCMB'ye gönderilmek üzere, Hazine'nin hesabından döviz alınıp belirtilen bankalara gönderilmesini öngören bir talimat hazırlattığını, Kamu Finansmanı Genel Müdürü Abdullah Beyazıt ve Bakan Yardımcısı Şakir Ercan Gül'ün bu talimatı imzalamayı reddettikleri için görevden alındığını öne sürüyor. Sağlam, bu kulis bilgilerinin kararın açıklandığı gün&nbsp;"kamu bankaları kanalıyla döviz rezervlerinden satış yapıldığı iddialarını güçlendirdiğini" söylüyor.&nbsp;Reuters,&nbsp;resmî verilerin Türkiye'deki vatandaşların geçtiğimiz hafta pazartesi ve salı günü dolar satışı gerçekleştirmediğini, hesaplamalara göre TCMB müdahalelerinin 8 milyar doların üzerinde olduğunu yazıyor. Reuters'ın üç bankacı kaynağı, yalnızca geçtiğimiz hafta TCMB net döviz rezervlerinin 8,5 milyar düştüğünü, bu düşüşün aralık ayında 18 milyar dolar olduğunu söylüyor.&nbsp;CHP Sözcüsü Faik Öztrak da 1 milyar doları aşkın döviz satıldığı ifadelerinin aksine, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu verilerine atıfla 20 Aralık'ta vatandaşın sattığı dövizin 340 milyon dolar düzeyinde olduğunu iddia ediyor. Öztrak, ani gerilemenin sebebinin "kamu tarafından gerçekleştirilen planlı, programlı döviz satış operasyonu olduğunu" savunuyor.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Kim kazandı, kim kaybetti?</h2>Lütfi Elvan'ın ardından Hazine ve Maliye Bakanlığı görevine gelen Nureddin Nebati, katıldığı bir yayında "15 liradan, 16 liradan, 17 liradan dolar alanlar büyük finansörler değil. Büyük finansörler, bu işin bir şekilde döneceğini bilir. Ama çarpılan kim oldu? Küçük yatırımcılar. Şimdi kara kara düşünüyorlar.” ifadelerini kullanmıştı.Alphan Telek, Medyascope'taki "Büyük iktidar, küçük yatırımcı, sessiz muhalefet" başlıklı yazısında söz konusu "yapayalnız olan küçük yatırımcıların" ekonomi kötü giderken, enflasyon artarken, TL değersizleşirken çarpıldığını ve yatırımlarını başka bir menkule çevirdiğini, karar sonrası da ikinci kez çarpılıp yoksullaştıklarını ifade ediyor. Büyük yatırımcının hükümetle, bakanlıklarla, Merkez Bankası bürokratlarıyla içli dışlı ilişkisi ve istihbaratları olduğuna dikkat çeken Telek, durumun en hafif tabirle kurnazlık olduğunu söylüyor.&nbsp;Başkent Üniversitesi'nden Şenol Babuşçu da kendisine ulaşan mesajları paylaşıyor:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 206, 20); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 206, 20); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Sadece sattığım evin değeri yeni ev alana kadar düşmesin bari diye düşünüp dolar aldım. Şimdi bırakın yeni ev almayı ana paramdan da oldum.""20 yıllık öğretmen olarak tüm birikimimi kaybedip üstüne borçlanmış oldum.""Pazartesi günü dükkan satışı yapıp avro alan biriyim. Salı günü de istediğimiz binayı alacaktık. Maalesef şu an battık. İnanın intiharın eşiğindeyim."</blockquote>Telek, “Satmasaydı”, “girmeseydi”, “yapmasaydı” yorumlarına şu ifadelerle yanıt veriyor:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 206, 20); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 206, 20); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Sizce son üç yılın gidişatına, son bir yılın yaratılan algısına kim karşı durabilirdi? İnsanlar Türkiye’de yapayalnız bir şekilde el yordamıyla güvencesizliklerinden kurtuluşlarını arıyorlardı ve şimdi de iki kere tokatlandılar. Orta sınıf derlerdi, kalmadı, ben prekarya diyorum. Öfkeli ve endişeli bir topluluk."</blockquote><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Beklentiler</h2>Ekonomist Atilla Yeşilada, "Uzun vadede bu modelde ısrar etmek Hazine'yi iflasa götürür, Türkiye'yi de hiperenflasyona götürür." diyor. Devalüasyonun, yani Türk lirasının yabancı para birimlerine karşı değer kaybetmesinin zaman içinde enflasyona yansıdığını, fakat devalüasyon ve enflasyonun denk olmadığını ifade ediyor.Sonraki sürecin ocak ayının başından, yani TÜİK'in yıllık enflasyonu açıklamasından sonra netleşeceğini belirten Yeşilada; %27 ila %30 arasında bir yıllık enflasyon beklendiğine dikkat çekerek yeni bankacılık ürününün TL'nin değerini enflasyona karşı değil, kur değişimlerine karşı korumayı amaçladığını hatırlatıyor. Asgari ücretteki zammın harcamaya dönüşeceğini, böylece enflasyonun artmaya devam edeceğini öngören Yeşilada, Türk lirasının değer kazanmayı ve enflasyonun yükselmeyi sürdürmesi durumunda mevduat sahiplerinin para kaybetmesinin kaçınılmaz olduğunu ifade ediyor.

Kurlar düştü, ya sonra?

2021’in son faiz oranı ve 2022’nin asgari ücreti dün belli oldu. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, Para Politikası Kurulu toplantısında politika faizini 100 baz puan indirimle %14&nbsp;olarak belirledi. Bu sırada Dolar/TL 15,60 seviyelerini gördü. Merkez Bankası’nın açıklamasından saatler sonra Cumhurbaşkanı Erdoğan asgari ücretin 4 bin 250 lira olarak belirlendiğini duyurdu.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Faiz indirimi&nbsp;</h2>TCMB’nin faiz indirimi kararını açıklamasının ardından kurda yaşanan artış gün içinde de devam etti. Bu satırların yazıldığı saatlerde dolar/TL 15,65’i gördü.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Neler oldu? TCMB yaklaşık 4 aydır politika faizinde indirime giderken Cumhurbaşkanı Erdoğan,&nbsp;“faiz sebep, enflasyon neticedir”&nbsp;söylemiyle yeni ekonomi politikasını düşük faiz üzerine kurgulayacaklarını,&nbsp;"yüksek faiz döngüsü yerine yatırım, üretim, istihdam, ihracat, büyüme odaklı"&nbsp;bir ekonomi politikası izleyeceklerini açıkladı. &nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">18 Kasım'da açıklanan faiz kararının ardından 11,30'un üzerini gören dolar/TL, 23 Kasım'da 13,5'i gördü. Tüketici fiyatlarında Kasım 2021'de yıllık bazda %21,31&nbsp;artış görüldü. Enflasyon, üç yılın zirvesine&nbsp;çıktı. Aralık ayının başında Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan'ın yerine Nureddin Nebati getirildi.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bu sırada TCMB; 1, 3, 10 ve 13 Aralık tarihlerinde, 13 gün içinde dört kez&nbsp;döviz piyasasına doğrudan satım yoluyla yaklaşık 4 milyar dolar düzeyinde olduğu tahmin edilen müdahalelerde bulunsa da etkiler kısıtlı kaldı.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Son olarak geçtiğimiz gece bakan yardımcılığı ve genel müdürlük seviyesinde bazı görev değişiklikleri gerçekleşti. Bugün faiz kararından önce dolar/TL 15,10 seviyelerindeydi.</li></ul>Yıl başından bu yana Türk lirası, dolar karşısında %50'nin&nbsp;üzerinde değer kaybetti.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Tepkiler</h2><blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9);" style="color: rgb(9, 9, 9); margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">"Erdoğan tam gaz inadına ve yanlış yapmakta ısrar ediyor. Sonuçta dolar kuru daha da arttı. Artınca da iğneden ipliğe varana dek her şeye zam geliyor. Anlamadınız mı hâlâ? Yoksulluk ve açlık artıyor. Bu yanlıştan dönün artık, yeter. Faizi düşürmek istiyorsanız bunun yolu talimat değildir.” -&nbsp;DEVA Partisi lideri Ali Babacan</blockquote><blockquote fr-original-style="" style="margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">"Ya tutarsa modeli" ile düşük faizle enflasyon düşürme saçmalığının gideceği nokta, artık bilinçli olarak ülkeyi batırmaktır. Tek yol #ErkenSeçim!”&nbsp;- CHP Genel Başkan Yardımcısı&nbsp;Veli Ağbaba</blockquote><blockquote fr-original-style="" style="margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">"Bu artık bilerek yapılan bir kötülük...Ülkeye çok yazık" - Ekonomi yazarı Uğur Gürses&nbsp;</blockquote><blockquote fr-original-style="" style="margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">“TCMB: 2022’nin ilk çeyreğinde icat ettiğimiz bu oyunun yarattığı tahribata bakıp devam edip etmemeye karar vereceğiz” -&nbsp;Prof. Dr. Erinç Yeldan</blockquote><blockquote fr-original-style="" style="margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">"Helal olsun! Memleket batacak diye Reis hiç döner mi sözünden!” - BirGün yazarı&nbsp;Hayri Kozanoğlu</blockquote><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Asgari ücret</h2>Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun dördüncü toplantısının ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan, asgari ücrette %50,54&nbsp;seviyesinde bir artış gerçekleştiğini açıkladı. Cumhurbaşkanı ayrıca asgari ücretten alınan gelir ve damga vergisinin kaldırıldığını da bildirdi.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Neler oldu?&nbsp;Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun ilk toplantısı&nbsp;1 Aralık’ta başladı. Asgari ücret görüşmelerinin üçüncü turunun yapıldığı gün, işçi ve işveren tarafları ilk rakamları telaffuz etti. Türk-İş “en az 4 bin TL”&nbsp;derken DİSK taleplerinin 5 bin 200 TL olduğunu açıkladı. TÜİK'in her yıl komisyona sunduğu bekar bir işçinin asgari geçim maliyetine ilişkin hesaplamayı bu yıl açıklamadığı aktarıldı. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı&nbsp;Vedat Bilgin&nbsp;"Enflasyon karşısında emeği koruyacak bir asgari ücret seviyesinin belirlenmesi gerektiği düşüncesiyle hareket ediyoruz." açıklamasını yaptı.&nbsp;</li></ul><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Değerlendirmeler</h2>CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu&nbsp;“TÜİK’e yaptığım ziyaretin etkileri görülüyor. Asgari ücret olarak verilen rakam eğer yılbaşını alır ve dolar kurundaki yükselmeyi görürsek düşük. O tarihte 384 dolardı net gelir elde ediyordu bir asgari ücretli, aynı kur 15 TL üzerinden esas alınırsa 5760 TL olması lazım. Şimdi 4250 TL net oldu.”&nbsp;dedi. Bu ücreti “yadırgamadıklarını” vurgulayan Kılıçdaroğlu, enflasyon kontrol edilirse asgari ücretli çalışanların biraz nefes alabileceğini söyledi.&nbsp;HDP Eş Genel Başkanı Mithat Sancar ise yeni ücretin işçilerin derdine deva olmayacağını söyledi. Sancar bu artışın yetmeyeceğini belirterek "Acil ihtiyaç; asgari ücreti 6.000 TL’ye yükseltmek, işten çıkarmaları yasaklamak, gelir kaybını önleyecek tedbirler almaktır." dedi.Ekonomist Prof. Dr. Özgür Demirtaş,&nbsp;asgari ücret tahmininin doğru çıktığını belirterek, “Şimdi Asgari Ücretliler: 2 ay içinde bu parayla geçen yıla göre çok daha az mal ve hizmet alabildiklerini görecekler… İlk tahminim gerçekleşti. İkinci tahminim de 2-3 ay sonra gerçek olur” dedi.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">"Bilek güreşi"&nbsp;</h2>Al Jazeera’deki “Türkiye’de TL çökerken asgari ücret yükseliyor” başlıklı haberde enflasyonun artışına dikkat çekildi. Enflasyon artışının devam etmesi hâlinde asgari ücrette yapılan zammın etkisinin uzun süreli olmayacağı vurgulandı. Ayrıca haberde seçmenin tercihini etkileyen en önemli unsurlardan birinin asgari ücret olduğu ve hükümetin de bunu bildiği belirtildi.Gazeteci ve yazar Murat Yetkin ise asgari ücretteki yüzdelik artışın ülke tarihinin en yükseği olduğunu; ancak buna rağmen geçtiğimiz yıla göre dolarda düşüş yaşandığını, alım gücünün azaldığını vurguladı. Yetkin bu durumu “Mesele Erdoğan'la ekonomik sistem arasındaki bir bilek güreşine dönüşmüş durumda.” diye yorumladı.

"Bilek güreşi": Faizde indirim, asgaride artış

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, 2021'in son Para Politikası Kurulu toplantısında politika faizini 100 baz puan indirimle %14 olarak belirledi.&nbsp;<a data-type="embed" fr-original-style="" href="https://twitter.com/Merkez_Bankasi/status/1471435037342158854" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2021/11/2021-12-16T11:01:14.613Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.00" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a> <a fr-original-style="" href="https://apos.to/s/61b54cae5c6ebd0006efddb7" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Beklentiler,</a> 100 baz puanlık indirim yapılması yönünde ortaklaşıyordu. <h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Neler olmuştu?</h2><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Tüketici fiyatlarında Kasım 2021'de yıllık bazda %21,31 artış görülmüştü. Enflasyon, üç yılın zirvesine çıkmıştı.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">18 Kasım'da açıklanan faiz kararının ardından 11,30'un üzerini gören dolar/TL, bugün karardan önce 15,10 seviyelerindeydi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bu süreçte Cumhurbaşkanı Erdoğan"faiz sebep, enflasyon netice" söylemini yinelemiş; "yüksek faiz döngüsü yerine yatırım, üretim, istihdam, ihracat, büyüme odaklı" bir ekonomi politikası izlediklerini söylemişti.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ekonomist Timothy Ash, yeni politikayı "Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın büyük ve başarısız ekonomi politikası deneyi" olarak tanımlamış; ekonomist Mahfi Eğilmez de "herhangi bir ekonomi politikası metninde yer almadığı için bu söylenenlerin gerçekten bilerek izlenen bir politika mı yoksa ortaya çıkan sonuçlara göre uyumlandırılmış bir söylem mi olduğu konusu aydınlanmadı" yorumunda bulunmuştu.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">23 Kasım'da dolar/TL 13,5'i görmüş, TCMB vatandaşları "gerçekçi olmayan ve iktisadi temellerden tamamen uzak değerlerde" yapılacak işlemlerden doğacak kayıplar konusunda uyarmıştı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">TCMB;&nbsp;1, 3, 10 ve 13 Aralık tarihlerinde, 13 gün içinde dört kez döviz piyasasına doğrudan satım yoluyla toplamda yaklaşık 4 milyar dolar düzeyinde olduğu tahmin edilen müdahalelerde bulunsa da müdahalelerin etkileri kısıtlı kalmıştı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Aralık ayının başında Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan'ın yerine Nureddin Nebati getirilmişti. Son olarak dün gece bakan yardımcılığı ve genel müdürlük seviyesinde bazı görev değişiklikleri gerçekleşmişti.</li></ul>Türk lirası, dolar karşısında yıl başından bu yana %50'nin üzerinde değer kaybetti.<a data-type="embed" fr-original-style="" href="https://twitter.com/ZiadMDaoud/status/1471387798129319942" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2021/11/2021-12-16T10:43:44.591Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" alt="Faiz Kararı" width="550" ratio="0.70" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İlk yorumlar</h2><a data-type="embed" fr-original-style="" href="https://twitter.com/ugurses/status/1471436236007129089" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2021/11/2021-12-16T11:08:24.626Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="2.46" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a><a data-type="embed" fr-original-style="" href="https://twitter.com/ErincYeldan/status/1471436915865894914" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2021/11/2021-12-16T11:11:42.391Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="2.02" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a> <a data-type="embed" fr-original-style="" href="https://twitter.com/p_zalewski/status/1471436700811472900" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2021/11/2021-12-16T11:12:16.719Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.71" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>

TCMB politika faizini 100 baz puan indirerek %14 olarak belirledi.

Yılın son faiz kararı

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası yılın son Para Politikası Kurulu toplantısını&nbsp;16 Aralık Perşembe günü gerçekleştirecek. Eylül ayından bu yana arka arkaya gelen faiz indirimleriyle %19’dan %15’e çekilen politika faizinin tetiklediği Türk lirasının değer kaybının tarihî zirvelere taşınması ve bozulan enflasyon beklentileri, toplantıdan çıkacak kararın önemini artırıyor.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Neler olmuştu?&nbsp;</h2>"Faiz sebep, enflasyon netice" gibi özetlenen ve ekonomistler tarafından alışılmışın dışında görülen bir anlayışı savunan&nbsp;Cumhurbaşkanı Erdoğan, yüksek faizin zengini daha zengin, yoksulu daha yoksul yaptığı argümanıyla faiz indirimine desteğini açıkça belirtiyordu.&nbsp;TCMB'nin geçtiğimiz aylardaki metinlerinde yer alan politika faizinin manşet enflasyonun üzerinde belirleneceğine yönelik vaatleri de bir sonraki adımda çekirdek enflasyon&nbsp;vurgusuna dönüşmüş, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın faiz indirimine yönelik bazı mesajları TCMB'ye "sinyal" olarak yorumlanmış ve çekirdek enflasyondaki artışın ardından faiz indirimi sürecine girilmişti.&nbsp;Cumhurbaşkanı Erdoğan son dönemde "düşük faiz, ihracata dayalı büyüme ve istihdam"&nbsp;olarak formülleştirdiği yeni bir ekonomi politikasından sıkça söz etmeye başlamış ve&nbsp;"Sıcak para çekme politikasını elimizin tersiyle itiyoruz" ifadeleriyle sunduğu bu politikanın "sert bir değişim" olduğu yorumları yapılmıştı.&nbsp;Bu süreçte Türk lirasının sürekli değer kaybetmesi ve Türkiye'nin risk priminin zirveye ulaşması gibi etkiler görülmüş; TCMB döviz kurlarına satış suretiyle üç kez müdahale etse de bu müdahalelerin etkisi sınırlı kalmış ve dolar/TL 13,80 seviyesinde kalmayı sürdürmüştü.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2021/11/0/1639271616494.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">The Wall Street Journal üzerindenDiğer yandan TCMB Para Politikası Kurulu'nda&nbsp;görev değişiklikleri gerçekleşmiş ve son olarak hedeflenen büyümenin fiyat istikrarından geçtiğini söyleyerek enflasyonla mücadelede kararlılık vurgusu yapan sözleri hükümetle ters düştüğü şeklinde yorumlanan Lütfi Elvan'ın "affını istediği" Hazine ve Maliye Bakanlığı görevine faiz indirimini desteklediği bilinen Nureddin Nebati atanmıştı.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">"Çin modeli" tartışması&nbsp;</h2>Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın "6 ay sonra meyvelerini yiyeceğiz, Çin de böyle büyüdü" ifadeleriyle işaret ettiği "Çin modeli"; ithalat ve ihracat arasındaki farkın kapanmasıyla, yani cari dengenin sağlanmasıyla enflasyonun düşeceği fikri üzerine temelleniyor. Değeri düşen TL'nin ihracatı desteklemesi ve düşük faizin yatırımları artırması bekleniyor.&nbsp;BBC Türkçe'den Özge Özdemir'in haberinde görüşlerine yer verdiği Prof. Dr. Erinç Yeldan;&nbsp;yeni bir modelden söz etmenin mümkün olmadığını, döviz kurundaki artışların "ekonomik bir hedefmiş gibi" gösterildiğini savunuyor. DW Türkçe de Prof. Dr. Murat Birdal'ın bu modellerin yalnızca otoriter rejimler altında uygulanabileceğine, nüfusu yoksullaştıracağına yönelik yorumlarına yer veriyor.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Beklentiler, riskler</h2>Credit Suisse,&nbsp;geçtiğimiz hafta gerçekleşen yatırımcı toplantısının ardından TCMB Başkanı Şahap Kavcıoğlu'nun&nbsp;"Aralık toplantısında faiz indirimi yapılmama olasılığı arttı" dediğini öne sürmüştü. Tera Yatırım'dan Enver Erkan ise kendileriyle yapılan toplantıda böyle bir referans verilmediğini dile getirmişti.&nbsp;Reuters'ın haberinde ise TCMB'nin söz konusu yatırımcı toplantısında para politikasındaki agresif gevşemeye aralık ayında yapılacak bir faiz indiriminin ardından, ocak ayında son verileceği sinyali verdiği aktarılmıştı.&nbsp;Reuters'ın son anketine göre beklentiler 100 baz puanlık bir indirimle politika faizinin %14'e taşınacağını gösteriyor. Ankete katılan 13 ekonomistten yalnızca biri TCMB'nin faizi sabit tutacağını düşünüyor. AA Finans'ın 20 ekonomistle gerçekleştirdiği anketin medyanı da 100 baz puan indirimi işaret ediyor.Barclays'in beklentileri aralık ayında 200 baz puan, ocak ayında 100 baz puanken Unicredit&nbsp;bu yıl bir 100 puanlık indirim kararı daha verileceğini, gelecek yılın başlarında da faizin %12'ye kadar indirileceğini öngörüyor.&nbsp;Faiz indirimlerinin sürmesi durumunda enflasyondaki artışın ve Türk lirasındaki değer kaybının da devam edeceği yorumları yapılıyor.&nbsp;Barclays; TÜİK'in son olarak %21,31 açıkladığı enflasyonun gelecek aylarda %30'lara yükseleceğini öngörürken dolar/TL'nin 2021 sonunda 14,50; 2022 ortasından itibaren de 16 olacağını düşünüyor. Kredi derecelendirme kuruluşu Moody's&nbsp;enflasyonun gelecek aylarda %25'i aşacağını; Almanya merkezli Commerzbank dolar/TL'nin 2022'nin ilk çeyreğinde 15 olacağını öngörüyor.&nbsp;

Yılın son faiz kararı: tartışmalar, tahminler, riskler

Son bir hafta, Türkiye ekonomisi için oldukça hareketli geçti. Türk lirasının dolar karşısında değer kaybı, kasım ayında %15 olurken yıllık bazda %45’e ulaştı. Aralık ayının ilk günleri de “faizleri düşük tutarak ekonomik büyümeyi ve ihracat potansiyelini rekabetçi kur ile sağlamak” yönündeki yeni ekonomi politikasının devam edeceğini gösterdi.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Peki, geçen hafta neler yaşandı?</h3>30 Kasım Salı: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2021’in 3. çeyreğine ilişkin gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) verilerini açıkladı. Verilere göre Türkiye ekonomisi, bir önceki yılın aynı dönemine göre %7,4; çeyreklik bazda ise %2,7 büyüdü. Cumhurbaşkanı Erdoğan, akşam saatlerinde katıldığı bir televizyon programında “faiz indiriminde kararlılık” vurgusu yaparken dolar/TL kuru, 13,95 seviyesini gördü.<img src="https://images.aposto.com/2021/11/0/1638699968586.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="2.01" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Hazırlayan: Taylan Kurt1 Aralık Çarşamba: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), "Döviz kurlarında görülen sağlıksız fiyat oluşumları nedeniyle piyasaya satım yönünde doğrudan müdahale edilmektedir," açıklamasında bulundu. TCMB, en son 2014 yılında 3,15 milyar dolarlık satışla piyasaya doğrudan müdahale etmişti.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Müdahale esnasında hızla 12,42’ye kadar gerileyen dolardaki düşüş, kalıcı olmadı. Aynı saatlerde Cumhurbaşkanı Erdoğan, grup toplantısında “Kur dediğin, enflasyon dediğin bugün artar yarın düşer,” açıklamasında bulundu. Türk lirası, dolar karşısındaki kazanımının büyük bir kısmını yaklaşık 45 dakika içerisinde geri vererek 13 seviyelerinin üzerine çıktı.</li></ul>2 Aralık Perşembe: Resmî Gazete’de yayımlanan kararla Hazine ve Maliye Bakanlığı görevine “görevden affını isteyen” Lütfi Elvan yerine Nureddin Nebati atandı. Nebati, atanmadan bir hafta önce Twitter’da düşük faiz merkezli yeni ekonomi modelini savunan bir paylaşım <a fr-original-style="" href="https://twitter.com/NureddinNebati/status/1463969039475167233?s=20" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yapmıştı</a>.&nbsp;3 Aralık Cuma: TÜİK, tüketici fiyat endeksinin (TÜFE) Kasım 2021’de yıllık bazda %21,31, aylık bazda %3,51 arttığını açıkladı. Üretici enflasyonu (Yİ-ÜFE) ise yıllık %54,62, aylık %9,9 arttı. Böylece, üretici ile tüketici enflasyonu arasındaki makas, 33,31 puana çıktı.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) ise TÜFE’yi yıllık %58,65; aylık %9,91 olarak ölçümledi.</li></ul><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Türkiye, Çin olabilir mi?</h3>Cumhurbaşkanı Erdoğan, ekonominin genel geçer teorisine aykırı olmasına rağmen “Faiz sebep, enflasyon neticedir,” söylemini her fırsatta yenilemeye devam ediyor. Bu görüşe göre, enflasyonu dizginlemek için faiz artırımına yer yok. Hükümet, TL’de değer kaybına yol açan düşük faiz politikasının, Türkiye’de üretim ve ihracatı artıracağını ve ülkeyi yabancı yatırımcılar için cazip bir konuma getireceğini savunuyor. Bu politikanın en büyük dayanak noktası ise Çin örneği.Çin’in dünyanın ikinci büyük ekonomisi haline gelmesinde, düşük maliyetlerle yabancı yatırımcıların ilgisini çekmesi ve üretim kapasitesini artırması büyük rol oynuyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Çin modelini işaret ederek Türkiye’nin AB gibi pazarlara daha yakın olması sebebiyle “daha avantajlı” olduğunu iddia ediyor. Bu anlayışa göre; ucuz iş gücü sayesinde ülkede malları ucuza üretip Avrupa’ya satarak döviz girdisi sağlanabilir ve ihracat destekli büyüme desteklenebilir. Fakat uzmanlar, her ülkenin kendi şartlarında değerlendirilmesi gerektiğini söylüyor.<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 255, 133); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 255, 133); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Evet, Türkiye'nin Avrupa'da en ucuz işgücüne sahip ülke olmasını bazı yatırımcılar değerlendirmek isteyebilir. TL'deki değer kaybı, bazı yabancı yatırımcıların çok kârlı Türk varlıklarına ilgisini artırabilir. Fakat Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın kabul etmek istemediği nokta şu: TL'deki değer kaybı çok ciddi fiyat artışına yol açıyor, enflasyonu yükseltiyor. Uzun vadede bu şirketlerin kârlı olmaya devam etmeleri ihtimali azalıyor.” - Prof. Dr. Erdal Yalçın / Konstanz Üniversitesi öğretim üyesi</blockquote><blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 255, 133); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 255, 133); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Türkiye herhangi bir ülke olmaz, kendisi olur; ancak başarılı modellerden öğrenmesi gereken şeyler olabilir. Çin’in dünyanın ikinci büyük ekonomisi olmasında üretimin etkisi büyük. Üretim, elbette bir anda gerçekleşmiyor. Öncelikle sanayi ve altyapıya yatırım yapılması gerekmekte. Altyapı söz konusu olduğunda özellikle lojistik ilerleme sağlanmalı. Yani fabrikayı kurduğunuz zaman o fabrikanın limana, tren yoluna bağlanması gerekiyor ki ürettiğiniz ürünleri satabilesiniz.” - Dr. Altay Atlı</blockquote>

Pareto

Yeni ekonomi politikası: Türkiye, Çin olabilir mi?

Lütfi Elvan çarşamba gecesi Hazine ve Maliye Bakanlığı görevinden affını istedi. Göreve, Resmî Gazete'de yayımlanan kararla Nureddin Nebati atandı. Nebati ilk açıklamasında, "Tam bağımsız bir Türkiye misyonu ile yeni bir yola girdik, en önemli öncelik 'yüksek faiz' olmayacak."&nbsp;dedi.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Kavcıoğlu'nun açıklamaları&nbsp;</h2>Dün yerli yatırımcılarla bir araya gelen TCMB Başkanı Şahap Kavcıoğlu da ekonomi planıyla ilgili açıklamalarda bulundu.&nbsp;"Mevcut para politikası duruşumuzun 2022 yılının ilk yarısında birikimli etkilerini gözlemleyeceğiz." diyen Kavcıoğlu, bankanın rezervlerinde son dönemde artış yaşandığına ve bu artışın kararlılıkla süreceğine dikkat çekti. Kavcıoğlu faiz indirimine ilişkin "Faiz indirimi için sınırlı alanımız kaldı, bu alanı büyük ölçüde bitirdiğimizi düşünüyorum."&nbsp;dedi.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ne olmuştu?&nbsp;</h2>Uzun zamandır faizin düşürülmesini desteklediğini belirten ve&nbsp;"Faiz sebep, enflasyon neticedir."&nbsp;söylemini sıklıkla yineleyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Beraber yürüdüğümüz arkadaşlarımızdan faizi savunanlar, kusura bakmasınlar. Bu yolda faizi savunanla beraber olmam." demişti. Elvan'ın Erdoğan'ın bu açıklamasını alkışlamaması "düşük faizi desteklemiyor"&nbsp;şeklinde yorumlanmış; ardından kendisinin görevden çekileceği değerlendirilmişti.&nbsp;Erdoğan daha sonra İslam'da kesin emir, yasak anlamına gelen "nas" vurgusuyla faizin dine göre yasak olduğunu, olaylara bu şekilde bakacaklarını belirtmişti. Bu açıklamanın hemen ardından TCMB, PPK toplantısında politika faizini 100 baz puan indirerek %15 olarak belirledi. Dolar/TL kararın ardından 11,30'u&nbsp;gördü.&nbsp;Faizin düşürülmesini olumlu karşıladığını belirten Erdoğan, "Yüksek faiz-düşük kur kısır döngüsü yerine yatırım, üretim, istihdam, ihracat odaklı ekonomi politikamızla ülkemiz için en doğru olanı yapmakta kararlıyız. Ülkemizi bunca tuzaktan, badireden nasıl çıkardıysak Allah'ın yardımı ve milletimizin desteğiyle bu ekonomik Kurtuluş Savaşı'ndan da zaferle çıkartacağız."&nbsp;dedi. Erdoğan'ın konuşmasından yaklaşık bir gün sonra Dolar/TL&nbsp;13,50 seviyesini aştı.Hafta başında yaptığı açıklamada enflasyonun seçim öncesi düşeceğini ifade eden Erdoğan, geçtiğimiz gün "kur, faiz spekülasyonuyla karşı karşıyayız" diyerek döviz kurunda görülen son hareketlerin ekonomik temelinin olmadığını söyledi. Daha sonra TRT yayınına katılan Erdoğan,&nbsp;"Faizi şu anda düşürüyoruz ve enflasyonun da inşallah düştüğünü hep birlikte göreceğiz." dedi. Bu sırada kur 13,96 seviyelerini gördü. Doların artışı sonrası TCMB kura müdahale etti.Hürriyet yazarı Abdülkadir Selvi&nbsp;vatandaşın fiyat artışından iş dünyasının ise önünü görememekten şikâyetçi olduğunu; ancak Erdoğan'ın bu durumun farkında olduğunu ve önümüzdeki günlerde alınacak kararlarla bu piyasadaki "ateşin" düşürüleceğini söyledi. Selvi yazısında şunları ifade etti:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 206, 20); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 206, 20); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Erdoğan, yeni bir kavganın içine giriyor. Bunun adı ekonomide dönüşüm kavgası. Ancak Erdoğan'ın her kavgasında insan önemli oldu. Kavgasının odak noktasını millet oluşturdu. Bu açıdan Erdoğan'ın açıkladığı destek paketleri yararlı. Çünkü vatandaşı fiyatlar karşısında ezdirmeyecek ek önlemlere ihtiyaç var."</blockquote>Sözcü yazarı Ege Cansen ve&nbsp;T24 yazarı Mehmet Yılmaz ise Erdoğan!ın ekonomi politikasını "İslam diniyle ilişkilendirmesini" değerlendirdi. Cansen&nbsp;"faiz sebep, enflasyon netice"&nbsp;önermesinin yanlış olmasının yanı sıra bunun&nbsp;Kur'an-ı Kerim ya da diğer benzeri Tanrı sözü kabul edilen metinlerde geçmediğini vurguladı. Yılmaz ise İslam ülkelerinde yöneticilerin ne zaman ülkelerini yönetemez hâle gelseler o zaman dinî gerekçeler yarattıklarını vurgulayarak şunları söyledi:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 206, 20); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 206, 20); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"20 yıldır iktidarda olan yönetici, işler iyi giderken ne nas hatırlıyor ne stokçuluğun dinen caiz olmadığını. Ne zaman ki kendi yarattığı acayip bir iktisat teorisi nedeniyle ülkenin bütün dengeleri alt üst oluyor, o zaman beceriksizliklerine, başarısızlıklarına, bilgisizliklerine dini ortak etme arayışı başlıyor."</blockquote><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Asgari ücret ne olacak?&nbsp;</h2>Bu hafta başlayan asgari ücret görüşmeleri öncesinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı&nbsp;Vedat Bilgin "Ekonomideki dalgalanmaların ve enflasyonun karşısında emeği koruyacak bir asgari ücret belirleyeceğiz."&nbsp;açıklamasını yaptı. Bilgin çalışanlar ve işverenler arasında bir anket yaptıklarını ve bu ankete göre işçilerin&nbsp;3 bin 750 ila 4 bin TL bandında asgari ücret talep ettiği sonucunu elde ettiklerini söyledi.T24 yazarı Yalçın Doğan dün kaleme aldığı "Baş döndüren ‘kur oynaklığında’ asgari ücret" yazısında Türkiye'nin avro bazında Avrupa'daki en düşük asgari ücreti veren ülke olduğunu vurguluyor. Asgari ücret görüşmeleriyle ilgili DİSK'in 5 bin 200 TL talep ettiğini ve hesapla talebinin doğru olduğunu belirten Doğan,&nbsp;"Olur mu?. 2023 seçimlerini düşünerek, AKP kesenin ağzını açabilir. Seçimi düşündüğü o kadar belli ki."&nbsp;dedi.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">"Büyüye büyüye gariban!"</h2>Bu hafta Türkiye ekonomisinin, 2021 üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %7,4 büyüdüğü açıklandı. Gayrisafi Yurt İçi Hasılanın da bir önceki çeyreğe göre %2,7 artış gösterdiği bildirildi.Sözcü yazarı Necati Doğru "Büyüye büyüye gariban!"&nbsp;yazısında büyümede bir "tuhaflık" olduğunu söylüyor. Büyürken işsiz sayısının neden arttığından simitin neden zamlandığına kadar birçok soru yönelten Doğru, son 19 yıldır büyüme için çok sayıda teşvik alındığını; ancak bu teşviklerden ne sonuç alındığına dair bilgi bulamadığını bildiriyor. Bunun yerine dünyanın en ucuza mal satan ülkesinin Türkiye olduğunu bulduğunu belirten yazar, "Bu büyümenin ana ürünü niçin "garibanlık" oldu?" diye soruyor.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ne olacak?&nbsp;</h2>Köşe yazarlarının ve yorumcuların değerlendirmeleri ekonominin "belirsiz"&nbsp;olduğunu ve zamların ilerleyen dönemde artış göstereceğini vurguluyor. Öte yandan bu ay gerçekleşecek PPK toplantısında da yeniden faiz düşürüleceği varsayımıyla kurun daha da yükseleceği öngörülüyor.&nbsp;Bugün açıklanacak enflasyonun da kritik olduğunu bu süreçle ilgili Sözcü yazarı Soner Yalçın,&nbsp;Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın ekonomide de "günlük siyaset"&nbsp;yaptığını ve artık siyaset ile ekonomide&nbsp;"oyun kurucu"&nbsp;olmadığını vurguluyor. Yalçın halkı dönüştürmeden köklü yapısal ekonomik dönüşüm gerçekleştirilemeyeceğini ve bu hareketler için halkın güvenine ihtiyaç olduğunu belirtiyor. Muhalefetin genel eleştirisi olan&nbsp;"Külliye Erdoğan'ı halktan kopardı"&nbsp;söylemini dile getiren Yalçın, döviz artışının etkisini halkın üç ay sonra daha keskin yaşayacağını vurguluyor.

Lütfi Elvan ile ilgili hikayeler